We stoeien allemaal denk ik wel eens met iets te veel ’te’. Te veel eten, te veel wijn, te weinig gezond eten, te hard werken etc. De yogaleer onderstreept dat ons verlangen voortkomt uit de zintuigen. Wil je minder ’te’, of sommige dingen helemaal laten staan dan is het interessant de oorsprong van dat verlangen te onderzoeken om beter met je zuchten om te leren gaan.
Goede keuzes voor jezelf leren maken
Sinds een jaar of acht eet ik geen vlees meer, laat ik de koffie staan en drink ik zelden nog alcohol. Misschien lijkt het op de regels van een strikte religie, maar toch is het een een vrije keuze. Ik ben echter niet erg dogmatisch waardoor ik ontspannen kan omgaan, als de omgeving geen rekening met mijn voorkeuren heeft gehouden. Schuif ik soms een stukje vlees op mijn bord opzij en hef ik een glas mee om iets te ‘vieren’, ’troosten’ of ‘belonen’ ook al weet ik dat dat ook met limonade kan.
‘By celebrating food, we celebrate life’, toch?
Eten, koffie en alcohol hebben een grote sociale factor. Ik kom zelf uit een familie van iets te grote liefhebbers uit het Bourgondische zuiden. Daar waar het leven, zowel de traan en de lach, gevierd werd met lekker eten en drank. Het verbindt mensen, het maakt ons tijdelijk ontspannen, alert of los en niet te vergeten HET IS LEKER. Het prikkelt de zintuigen en die zintuigen zijn als plakkerige uitgestoken kinderhandjes die om meer en meer vragen. We begeven ons in een vicieuze cirkel waar we soms het zicht verliezen op wat we echt willen. Want helpt eten en drinken echt als we willen vieren en onszelf willen belonen en troosten? Wat gebeurt er als we die Pavlov reactie verbreken? Het vergt een soort herprogrammering van hoe wij met het leven omgaan en wat sociaal acceptabel is en om de ‘hè doe niet zo ongezellig’ stempel te verbreken.
Welke brandstof moeten we tanken?
De vraag is dus wat gebruiken we als maatstaf? Hoe eten ons laat voelen of wat lekker is? De vraag is dan ook, besef je nog hoe eten je laat voelen? Hoe bewust ben je van het effect van je gemoed na het eten van een volle maaltijd? Vinden je een opgeblazen buik, moeilijke stoelgang en wisselende stemmingen normaal? Leg je wel eens de relatie tussen wat je eet en hoe je je voelt? Welke brandstof heb je eigenlijk echt nodig om je ‘motor’ optimaal te laten lopen? Of gaat je lichaam sputteren bij het tanken van de verkeerde brandstof?
Eten en Ayurveda
Eten neemt een belangrijke rol in de Ayurvedische leer die nauw met de yoga verbonden is. Deze gaat er van uit dat je eet wat je nodig hebt en dat je laat wat je lichaam niet verwerkt krijgt. Dit kan voor iedereen verschillend zijn maar grofweg te verdelen in drie types of dosha’s namelijk Kapha, Pitta en Vata. Vaak gebeurt het, dat we uit balans raken door het voedsel dat we eten en de dingen die we doen. Door je in eerste instantie goed op je voeding te richten en vooral de dingen te laten die niet goed voor je zijn, kan je dat balans steeds beter in jezelf vinden. Voor mij (Kapha/Pitta) hielp het om vlees uit mijn menu te schrappen omdat ik het niet goed kan verteren en koffie en alcohol te laten omdat het me onrustig, nerveus en emotioneel maakt. Je voelt eigenlijk pas hoe goed je je kan voelen als je dit soort dingen een tijdje weglaat.
Wegnemen van de verslavende zucht
Het voelde bevrijdend om deze dingen te laten omdat ze toch ergens verslavend zijn, ook al is het zo sociaal geaccepteerd. Het verlangen naar eten, drinken, koffie zit vooral in de zintuigen. Zie je iemand wat verorberen, dan krijg je ook spontaan weer zin. Het helpt echter niet om die zintuigen af te sluiten en die plekken uit de weg te gaan. Omdat het verlangen toch wel in de geest blijft zitten. Niet zozeer de smaak is verslavend, maar het gevoel dat we er van denken te krijgen. Bevrediging, ontspanning, gezelligheid, opgewektheid en vrolijkheid. Hoe meer je ziet dat deze behoefte erachter zit, hoe meer je gaat leren dat je dit wellicht wel op een andere manier kan bevredigen. Toch hoor ik ook nog vaak ‘Och, dat moet toch wel kunnen af en toe. Straks mag je helemaal niks meer!’
Wie durft zichzelf echt te zijn?
Maar voor mezelf is het duidelijk geworden waarom niet. Mijn geest wordt helderder. Mijn focus en gronding sterker. De onrust in mezelf verdwijnt meer en meer. Ik leer mezelf op een andere manier kennen. Net als die twintiger die voor het eerst zonder sigaret ongemakkelijk in de kroeg stond, sta ik soms friemelend zonder biertje op een festival. Maar als die vervreemding met de situatie overgaat naar een nieuwe situatie, leer je om te veranderen naar iets dat je meer verlangt te zijn. Vervang ik bier door Bionade en merk ik dat ik het nog steeds gezellig kan hebben. Als ik drink dan voel ik de volgende dag meteen hoe het mijn denken beïnvloed. De veelheid van gedachten, de emoties, negativiteit en mijn onderscheidingsvermogen die vertroebeld raakt. Ik vind dat andere mensje toch leuker die helder en rustig is.
Leer om naar jezelf te luisteren
En weet je, het gaat er helemaal niet om dat we allemaal vegetariër moeten worden of hetzelfde gaan doen. Het gaat er naar mijn idee om dat je doet wat voor jou op dit moment goed voelt. Voor mij werkt koffie niet, een ander heeft nergens last van. Gooi alle dieet boeken de deur uit en ga naar jezelf luisteren zou ik zeggen. Observeer en voel wat werkt of niet. Niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk. Wat gebeurt er met je humeur als je bepaalde dingen drink of eet? Maar ook met de dingen die je in je leven doet. Luister naar de conflicten in jezelf en leg een gewichtje aan de goede zijde van de schaal. Weer gaan sporten, ander werk gaan zoeken, die ene reis gaan maken of je eten niet telkens voor de tv opeten.
Vraag jezelf af wat je doel is om dingen te laten
En ook al laat ik al die dingen, het blijft een soort trial and error. Soms laat ik mijn zintuigen vrij, eet en drink ik waar mijn lichaam behoefte aan heeft. Ervaar ik wat het me wel of niet oplevert om me daarna weer bewust te worden wat me verder helpt. Als je weet wat je doel is, dan kan je daar altijd weer naar terug keren. Zo lang je dat doel maar hebt is het niet zo moeilijk om iets te laten. Die van mij is om steeds bewuster in het leven te staan in verbinding met mijn lichaam, geest en ziel. Wat is jouw doel?
